Η ναυμαχία των Φώκλαντ

Στις 28 Ιουλίου 1914 ξεσπάει ο 1^ος Παγκόσμιος Πόλεμος με την κήρυξη του πολέμου από την Αυστρουγγαρία κατά της Σερβίας, με αφορμή την δολοφονία στο Σεράγιεβο του αρχιδούκα – διαδόχου της Αυστρίας Φερδινάνδου και της συζύγου του, Σοφίας. Μετά από 4 ημέρες εισέρχεται και η Γερμανία στον πόλεμο.

Έτσι η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία βρίσκονται σε πόλεμο πλέον. Στον 1^ο Παγκόσμιο Πόλεμο, στον οποίο οδήγησαν οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί και οι ανταγωνισμοί, κατά κύριο λόγο, αυτών των δυο χωρών.

Στους Ωκεανούς ο βρετανικός στόλος κατευθύνεται προς τις γερμανικές αποικίες για να τις πλήξει ή αν μπορέσει να τις καταλάβει.

Οι Γερμανοί διέθεταν το 1914 συνολικά 10 αποικίες, τις εξής: Ανατολική Αφρική, Καμερούν, Καρολίνες νήσους, Κιαουτσού, Μαριάννες Νήσους, Μάρσαλ ν., Νέα Γουινέα, Ν.Δ. Αφρική, Σαμόα και Τόγκο.

Γερμανικές μοίρες περιπολούσαν για να προστατέψουν τις αποικίες τους και για να πλήξουν βρετανικές κτήσεις, όπου τις έβρισκαν αφύλακτες.

Την 1^η Νοεμβρίου 1914,στον Ειρηνικό ωκεανό, στα ανοικτά του Κορονέλ, λιμανιού της Χιλής, συναντώνται ναυτικές μοίρες της Μεγάλης Βρετανίας και της Γερμανίας. Εμπλέκονται σε ναυμαχία στην οποία η ήττα των Βρετανών είναι συντριπτική. Μέσα σε τέσσερις ώρες που διήρκεσε η ναυμαχία οι Γερμανοί βυθίζουν 2 βρετανικά καταδρομικά και χάνονται 1570 αξιωματικοί και ναύτες. Οι απώλειες των Γερμανών ήσαν μόλις 3 τραυματίες ναύτες.

Τα  γερμανικά πλοία είχαν επιτεθεί με τέτοια σφοδρότητα που μέσα σε 4 ώρες είχαν σπαταλήσει το 50% των πυρομαχικών τους.

Το γόητρο του βρετανικού ναυτικού είχε θιγεί και αναζητούσε εκδίκηση.

Μετά από 5 εβδομάδες μία μοίρα του αυτοκρατορικού γερμανικού ναυτικού με επικεφαλής τον ναύαρχο Μαξιμίλιαν Φον Σπε  πλησιάζει τα Φώκλαντ με σκοπό να πλήξει τις εγκαταστάσεις ανεφοδιασμού στο Στάνλεϋ. Αυτό που δεν γνώριζαν όμως οι Γερμανοί ήταν ότι την προηγούμενη ημέρα είχε φτάσει μία βρετανική μοίρα στο λιμάνι και πως συμπλήρωνε ήδη την ανθράκευσή της.

Ήταν λίγο μετά τις 9 το πρωί, η γερμανική μοίρα φτάνει στο λιμάνι των Φώκλαντ. Πρώτο το βρετανικό σκάφος Canopus αντιλαμβάνεται και αρχίζει να βάλει. Τα γερμανικά καταδρομικά αλλάζουν αμέσως πορεία και φεύγουν ολοταχώς προς τα διεθνή ύδατα.

Στις 10πμ η βρετανική μοίρα βγαίνει από το λιμάνι και αρχίζει να κυνηγάει τους Γερμανούς που βρίσκονται 15 μίλια μπροστά τους.

Ώρα 13.00 και η βρετανική μοίρα έχει πλησιάσει και ανοίγει πυρ παρά το ότι διαθέτει λίγα πυρομαχικά και τα πλοία της είναι ξεπερασμένης τεχνολογίας.

Στις 13.20 τα γερμανικά πλοία στρέφονται κατά των βρετανικών που πλησιάζουν. Η ναυμαχία θα διαρκέσει ώρες. Τα γερμανικά πλοία δέχονται σοβαρά πλήγματα. Στις 16.17 η γερμανική ναυαρχίδα Σάρνχορστ δέχεται καίρια πλήγματα και βυθίζεται. Στις 17.15 το γερμανικό καταδρομικό Γκναϊσεναου μένει χωρίς πυρομαχικά, εγκαταλείπεται από το πλήρωμα και στις 18.02 βυθίζεται. Ακολουθούν στον βυθό τα δυο ελαφρότερα καταδρομικά της μοίρας. Το Νύρμπουργκλαντ στις 19.27 και το Λαϊπτσιγκ στις 21.23.

Οι Βρετανοί είχαν εκδικηθεί και είχαν αποκαταστήσει το γόητρό τους. Και τα τέσσερα πλοία της γερμανικής μοίρας ήσαν στο βυθό και 1871 Γερμανοί είχαν χαθεί στα νερά του νότιου Ατλαντικού. Οι απώλειες των Βρετανών ήσαν μόλις 10 άνδρες.

Στις 8 Δεκεμβρίου 1964, ακριβώς στα 50 χρόνια από την ναυμαχία η βρετανική αποικία των Φώκλαντ κυκλοφόρησε μία σειρά 4 γραμματοσήμων αναμνηστική της ναυμαχίας. Τα τρία γραμματόσημα εικονίζουν βρετανικά πλοία που έλαβαν μέρος στην ναυμαχία και το 4^ο το μνημείο εις ανάμνηση της ναυμαχίας. 

Το γραμματόσημο των 2½ πενών είχε τυπωθεί εσφαλμένα με αναγραφή του πλοίου Glasgow αντί του ορθού Kent. Αμέσως αποσύρθηκαν και τυπώθηκαν άλλα διορθωμένα. Ελάχιστα με την λάθος επιγραφή που διασώθηκαν είναι σήμερα πολύ σπάνια με εκτιμώμενη τιμή τα € 30.000 έκαστο.

Στις 12 Δεκεμβρίου 2014 κυκλοφόρησε ακόμα μία σειρά στα Φώκλαντ για τα 100 χρόνια από την ναυμαχία. Σε δυο από τα γραμματόσημα εικονίζονται τα πολεμικά πλοία Σάρνχορστ (30p) και Ινβίνσιμπλ (75p).

Δημήτρης Περδίκης