Ο Λαοκόων και η Σοβιετική Ένωση

Έχω αναφέρει και άλλες φορές στο παρελθόν πως το γραμματόσημο έχει πολλές φορές χρησιμοποιηθεί σαν εργαλείο άσκησης εξωτερικής πολιτικής.

Η Σοβιετική Ένωση το χρησιμοποίησε δύο φορές απέναντι στην Ελλάδα.

Η πρώτη φορά ήταν το 1959 με τον Μανώλη Γλέζο. Για το θέμα αυτό υπάρχει σχετικό παλαιότερο άρθρο μου. Η δεύτερη φορά ήταν το 1968 με τον Λαοκόωντα. Στις 21 Απριλίου 1967 είχε επιβληθεί πραξικοπηματικά κυβέρνηση αξιωματικών, η οποία είχε αναστείλει άρθρα του συντάγματος με αποτέλεσμα την παύση του κοινοβουλευτικού βίου και διαφόρων ελευθεριών. Σημαντικός αριθμός πολιτικά ενεργών κομμουνιστών είχε συλληφθεί και οδηγηθεί στα στρατόπεδα που υπήρχαν από το 1949 στην νήσο Γυάρο.

Η Σοβιετική Ένωση στις 16 Αυγούστου 1968 εκδίδει ένα γραμματόσημο ονομαστικής αξίας 6 κοπ. το οποίο εικονίζει τον Λαοκόωντα να παλεύει απεγνωσμένα με τα φίδια, από το γνωστό γλυπτό που βρίσκεται στο μουσείο του Βατικανού. Πάνω από τον Λαοκόωντα μαύρα σύννεφα έχουν εμφανιστεί, από τα οποία φεύγουν αστραπές. Στο κάτω μέρος του γραμματοσήμου υπάρχει επιγραφή στα ρωσικά, η οποία μεταφράζεται σε: «Ενισχύουμε την αλληλεγγύη στους Έλληνες δημοκράτες».

Ο Λαοκόων ήταν Τρώας ιερέας του ναού του Θυμβραίου Απόλλωνα. Όταν οι Τρώες αντίκρισαν τον Δούρειο Ίππο, ο Λαοκόων αντιλήφθηκε πως ήταν τέχνασμα. Σύμφωνα με τον Βιργίλιο τότε φώναξε το γνωστό «Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας». Επειδή όμως κανείς δεν τον άκουγε πέταξε το ακόντιό του, καρφώνοντάς το στον Δούρειο Ίππο. Όμως αυτό θεωρήθηκε ασέβεια προς τους Θεούς. Εδώ στις διάφορες παραλλαγές του μύθου εμπλέκονται, ο Ποσειδώνας, η Αθηνά και ο Απόλλων. Γι΄αυτό, λέμε απλά πως οι Θεοί οργίστηκαν και έστειλαν δυο τεράστια φίδια, που έφεραν τα ονόματα Όρκις και Χαρίβοια. Τα φίδια μετά από μάταια πάλη του Λαοκόωντα σκότωσαν τόσο τον ίδιο όσο και τους γιούς του.

Τα μαύρα σύννεφα, οι αστραπές και οι βροντές τι μπορούν να δείχνουν εκτός από την οργή των Θεών. Μήπως την οργή της Σοβιετικής Ένωσης προς την ελληνική κυβέρνηση για τις διώξεις που ασκούσε ενάντια στην αριστερά στην Ελλάδα. Υπάρχει μήπως και το στοιχείο της απειλής, στο γραμματόσημο;

Θα έλεγα πως ίσως ναι! Το 1968 ήταν στην εποχή του ψυχρού πολέμου, ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και τους δορυφόρους της, από την μία πλευρά, και στις ΗΠΑ και τις δυτικές χώρες από την άλλη και εκτοξεύοντο συχνά απειλές που έφταναν ακόμα και σε τοπικές συγκρούσεις.

Κάπου λοιπόν, ανάμεσα στον πόλεμο στο Βιέτ-Ναμ, στον γαλλικό Μαϊ, στην βοήθεια προς τα απελευθερωτικά κινήματα, στον Τσε Γκεβάρα, και στα τόσα άλλα, είχαμε και την σοβιετική αλληλεγγύη στους Έλληνες δημοκράτες.

Δημήτρης Περδίκης