Ελληνικές Βινιέτες, Νέα εμπλουτισμένη έκδοση

Κυκλοφόρησε η 2^η έκδοση του καταλόγου των ελληνικών βινιετών, εργασία των Αριστομένη Κατσιώλη και Αθανασίου Βανικιώτη.

Η πρώτη έκδοση είχε γίνει το 2016. Ήταν η 1^η προσπάθεια που γινόταν για να ερευνηθούν, να ταξινομηθούν και να τιμολογηθούν οι ταχυδρομικές βινιέτες, τις οποίες δεκαετίες πίσω τις μάζευαν πολλοί σαν κάποια χαρτάκια που μοιάζουν με γραμματόσημα αλλά δεν είναι γραμματόσημα.

Η νέα έκδοση περιλαμβάνει, εικονίζει και τιμολογεί περισσότερες από 2500 βινιέτες. Στις 300 σελίδες της (πολλαπλάσια σε όγκο από την πρώτη έκδοση) παρουσιάζει τον πλούτο που υπάρχει σε αυτόν τον συλλεκτικό κλάδο.

Ο τίτλος του καταλόγου είναι:  “Ελληνικές Βινιέτες 1896 – 2018 Greek Cinderella Philately”. Όμως η λέξη βινιέτα δεν αντιστοιχεί με την αγγλική cinderella. Είναι δυο διαφορετικά αντικείμενα. Η βινιέτα (γαλλικός τυπογραφικός όρος) στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί «ετικέτα». Υπάρχουν πολλών ειδών ετικέτες και αυτές για τις οποίες μιλάμε είναι οι ταχυδρομικές ετικέτες. Αυτές μπορούμε να τις ξεχωρίσουμε σε εκδόσεις της ταχυδρομικής υπηρεσίας που είναι αναγκαίες για την διεκπεραίωση της αλληλογραφίας πχ αεροπορικό, Συστημένου, επί αντικαταβολή κλπ. Στην συνέχεια έχουμε εκδόσεις κρατικών φορέων, συλλόγων και ιδιωτών με σκοπό την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση, την προπαγάνδα, την διαφήμιση, την ανάμνηση, την προβολή. Σκοπός ήταν ένα χαρτάκι κολλημένο στον φάκελο να μεταφέρει στο ταξίδι του μέχρι τον παραλήπτη ένα μήνυμα που θα γνωστοποιήσει κάτι. Και μετά από αυτό μέσα σε κάποια ίσως συλλογή μια θέση στην ιστορία. Όλα αυτά απόλυτα επιτρεπτά και θεμιτά εφόσον δεν αντιβαίνουν στην νομοθεσία. Ο πιο δόκιμος αγγλικός όρος για της βινιέτες είναι “postal labels”.

Cinderella στα αγγλικά σημαίνει Σταχτοπούτα. Θα μπορούσαμε να πούμε «γραμματόσημα – παραμύθια». Ακόμα κάτι το οποίο μεταμορφώνεται σε κάτι άλλο. Όπως η παραγκωνισμένη Σταχτοπούτα που μεταμορφώθηκε με το ντύσιμό της σε πριγκίπισσα και μόνο από το γοβάκι μπόρεσε να γίνει αντιληπτή η πραγματική της ταυτότητα. Έτσι αν παρουσιαστούν γραμματόσημα από κάποια ανύπαρκτη χώρα που ίσως συνοδεύονται από κάποια φανταστική ιστορία τότε αυτά είναι cinderella. Φέρουν ονομαστική αξία, κάποιες φορές σε ανύπαρκτο νόμισμα και όνομα χώρας ή περιοχής, υπαρκτής ή ανύπαρκτης. Στην Ελλάδα έχουμε πολύ λίγα cinderella λόγω της αυστηρής νομοθεσίας που υπήρχε πάνω σε αυτό το αντικείμενο.

Οι βινιέτες δεν έχουν ονομαστική αξία. Όμως υπάρχουν και γραμματόσημα που επίσης δεν αναγράφουν ονομαστική αξία, ενώ αυτή είναι γνωστή, όπως π.χ. στα γραμματόσημα του Ιονικού κράτους ή στο γραμματόσημο προνοίας υπέρ του Ερυθρού Σταυρού, το οποίο δεν αναγράφει την ονομαστική αξία, αυτή υπάρχει και είναι 5 λεπτά.

Η προσωπική μου γνώμη είναι πως κανονικά γραμματόσημα προνοίας, τα προσφυγόσημα, γραμματόσημα αντιστασιακών οργανώσεων, ανατυπώσεις δοκιμίων δεν έχουν θέση σε έναν κατάλογο βινιετών. Εξ άλλου έχουν ήδη πάρει την θέση τους στους καταλόγους γραμματοσήμων. Επίσης οι ερανικές ετικέτες, οι ετικέτες τσιγάρων και ποτών, κουπόνια οικονομικής ενίσχυσης είναι ιδιαίτεροι τομείς που δεν ταυτίζονται με τις ταχυδρομικές βινιέτες. Τα φεγιέ φιλοτελικών εκθέσεων και φιλοτελικών εταιρειών είναι επίσης κάτι το ιδιαίτερο, είχαν ονομαστική αξία πώλησης, μη αναγραφόμενη, για την κάλυψη τμήματος των εξόδων της φιλοτελικής έκθεσης ή της φιλοτελικής εταιρείας.

Οι βινιέτες των προσωπικών γραμματοσήμων είναι ένα μεγάλο θέμα που δεν θέλω να το ανοίξω στο άρθρο μου. Γραμματόσημο με μια βινιέτα στο πλευρό του δημιουργεί ένα άλλο γραμματόσημο. Υπάρχουν ή όχι εξαιρέσεις σε αυτόν τον ορισμό; Η βινιέτα προσωπικού γραμματοσήμου έχει πουληθεί από την ταχυδρομική υπηρεσία σε κάποιο ποσό που είναι περίπου ίσο με την αξία του παράπλευρου γραμματοσήμου και σε πλήρη φύλλα μόνο. Η αξία του γραμματοσήμου ως ταχυδρομικού ενσήμου απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ ενώ για το ταχυδρομικό (φιλοτελικό) προϊόν της βινιέτας καταβάλλεται ΦΠΑ.

Για να ολοκληρώσω την κριτική μου πάνω στον κατάλογο των βινιετών, θεωρώ πως η τιμολόγηση θα πρέπει να περιλαμβάνει και δεκαδικές τιμές. Υπάρχουν βινιέτες που είναι τόσο κοινές που δεν τους αξίζει το 1.00 αλλά μάλλον το 0.20. Ακόμα η διαφοροποίηση στην τιμολόγηση βινιετών με μικρή διαφορά δυσκολίας στην εύρεση θα μπορούσε να είναι π.χ. 4.50, 6.80, 7.50 κλπ.

Παρά τις όποιες μου παρατηρήσεις, επιμένω πως η έκδοση του νέου καταλόγου βινιετών είναι μία εξαιρετική δουλειά που γράφει ιστορία στον χώρο του συλλεκτισμού.

Η κεντρική διάθεση του βιβλίου γίνεται στο φιλοτελικό κατάστημα Σπήλιου Βανικιώτη, Πανεπιστημίου 47-49 & Στοά Αρσάκη 22, 105 64 Αθήνα τηλ.

210.3222350 e-mail: thephilatelists@gmail.com

Δημήτρης Περδίκης