Η Ζώνη της Γάζας

 

Γράφει ο Δημήτρης Περδίκης

Από τα παλαιότερα χρόνια η Μέση Ανατολή βρισκόταν μέσα στην επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το 1907 η Μεγάλη Βρετανία καλεί την οθωμανική κυβέρνηση να οριοθετήσουν τα σύνορα της με την Αίγυπτο.

Η Βρετανία ενεργούσε ως εκπρόσωπος του Χεντίβη (Ηγεμόνα) της Αιγύπτου αλλά και του προτεκτοράτου της, που ήταν η Αίγυπτος.

Τότε προσδιορίστηκαν τα σύνορα στην Ράφα, όπου είναι και σήμερα το συνοριακό φυλάκιο ανάμεσα στην Αίγυπτο και στην Ζώνη της Γάζας.

Τα σύνορα λοιπόν της συμφωνίας του 1907 είναι και τα σημερινά σύνορα της Αιγύπτου με το Ισραήλ και με την παλαιστινιακή Γάζα.

Το τέλος του 1^ου Παγκοσμίου Πολέμου σήμανε και την διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Ήδη από το 1917 οι Βρετανοί και οι Γάλλοι είχαν καταλάβει τα εδάφη της Μέσης Ανατολής και τα είχαν διαμοιράσει. Οι Βρετανοί κρατούσαν την Παλαιστίνη και οι Γάλλοι την Συρία και τον Λίβανο.

Το 1920 η Κοινωνία των Εθνών έδωσε εντολή στην Μ.Βρετανία διοίκησης της Παλαιστίνης.

Το 1922 στα πλαίσια της εντολής, η Βρετανία δημιουργεί στην πέραν του ποταμού Ιορδάνη το Βασίλειο της Υπεριορδανίας και τοποθετεί βασιλιά τον χασεμίτη εμίρη Αμπντουλλάχ. Το 1949 η Υπεριορδανία μετονομάζεται σε Ιορδανία.

Στο υπόλοιπο τμήμα της Βρετανικής Παλαιστίνης αρχίζει να δημιουργείται ένα κίνημα εβραϊκής αφύπνισης. Φτάνουν και εγκαθίστανται όλο και περισσότεροι Εβραίοι έποικοι. Δημιουργούνται και ένοπλες εβραϊκές οργανώσεις με μεγαλύτερη την Χαγκάνα.

Με το τέλος του β΄ παγκοσμίου πολέμου και του δράματος της εβραϊκής γενοκτονίας από τους Ναζί γίνεται πλέον φανερή η ανάγκη ίδρυσης, ή μάλλον επανίδρυσης (μετά από 1875 χρόνια) ενός εβραϊκού κράτους.

Αυτό δεν αρέσει καθόλου στους Άραβες Παλαιστινίους και δεν αργούν να ξεκινήσουν αιματηρές συγκρούσεις. Την αρχή κάνουν οι Παλαιστίνιοι που επιτίθενται εναντίον δύο λεωφορείων με εβραίους.

Στις 14 Μαΐου 1948 ο ηγέτης των Εβραίων Δαβίδ Μπεν Γκουριόν κηρύσσει την ανεξαρτησία του κράτους του Ισραήλ.

Τα μεσάνυχτα της ίδιας ημέρας η Μεγάλη Βρετανία ανακοινώνει την λήξη της εντολής και της κατοχής της Παλαιστίνης.

Την επομένη 15 Μαϊου η Αίγυπτος, η Υπεριορδανία, ο Λίβανος και η Συρία κηρύσσουν τον πόλεμο στο κράτος του Ισραήλ. Από παντού εισβάλλουν αραβικά στρατεύματα, ένοπλες ομάδες, βεδουίνοι πάνω σε καμήλες και σε άλογα, άρματα μάχης, αεροπλάνα. Όλο και περισσότερα αραβικά κράτη ανταποκρίνονται στο κάλεσμα. Οι αναφορές των μυστικών υπηρεσιών της Βρετανίας και των ΗΠΑ θεωρούν σίγουρη την επικράτηση των Αράβων.

Όμως οι Ισραηλινοί άντεξαν στις επιθέσεις και μπόρεσαν να προωθηθούν, ακόμα και μέχρι το μακρινό Εϊλάτ, διασχίζοντας την έρημο Νεγκέμπ.

Η ανακωχή τους βρήκε να μην έχουν καταλάβει την Γάζα, την δυτική όχθη και την ανατολική Ιερουσαλήμ.

Ήδη από την 15^η Μαΐου 1948 η Αίγυπτος και η Ιορδανία ξεκινούν να επισημαίνουν γραμματόσημα των χωρών τους. Η επισήμανση σε δύο γραμμές, άνω στα αραβικά, κάτω με λατινικούς χαρακτήρες: PALESTINE (ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ).

Τα γραμματόσημα αυτά προορίζονται να κυκλοφορήσουν στα εδάφη που θα καταλαμβάνουν από το Ισραήλ. Τόσο σίγουρη θεωρούν την νίκη τους

.Στις 15 Ιουνίου 1948 η Αίγυπτος εξέδωσε ένα γραμματόσημο. πράσινο, στο χρώμα του Ισλάμ. Η παράσταση: Κάτω από το βλέμμα του βασιλιά Φαρούκ μια ατέλειωτη στρατιά να μπαίνει στην Παλαιστίνη, ο στόχος εικονίζεται, η Γάζα και ευρύτερα η Παλαιστίνη, εικονιζόμενη στα πλαίσια της «Ζώνης της Γάζας».

Μετά από 9 χρόνια, στις 4 Μάϊου 1957 η Αίγυπτος κυκλοφόρησε ένα ακόμα γραμματόσημο για την Γάζα. Εικονίζει έναν χάρτη της Ζώνης της Γάζας με την επιγραφή που δείχνει και την πολιτική της θέση: Gaza, part of the Arab Nation. (Γάζα, τμήμα του αραβικού έθνους).

Βρισκόμαστε στην εποχή του Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ και στα όνειρά του για την Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία, στην Συρία, στην Υεμένη και τελικά μια τεράστια αραβική δημοκρατία που θα περιλάμβανε όλα τα αραβόφωνα έθνη.

Εκεί είχε και μία θέση για την Παλαιστίνη της Γάζας.

Ας γυρίσουμε όμως στην πολεμική αναμέτρηση του 1948. Οι μάχες ήσαν σκληρές και σταμάτησαν μετά από έναν χρόνο, με μία ανακωχή. Εκεί που σταμάτησε το πυρ δημιουργήθηκαν τα σύνορα. Εκεί που εισέβαλε ο αιγυπτιακός στρατός στην Ράφα και προχώρησε μέχρι αυτό που βλέπουμε σήμερα, την Ζώνη  της Γάζας.

Η Αίγυπτος δεν θέλησε να ενσωματώσει την Ζώνη της Γάζας, την κράτησε σαν μία αυτόνομη περιοχή κάτω από μία αιγυπτιακή προστασία και βοήθεια.

Τα γραμματόσημα που κυκλοφορούσαν εκεί ήσαν όμοια με τα αιγυπτιακά με μία επιπλέον λέξη: Παλαιστίνη στα αραβικά και με λατινικούς χαρακτήρες.

Αυτά κυκλοφορούσαν ως το 1967 οπότε όλα καταλήφθηκαν από το Ισραήλ.

Όλα: Η Γάζα, η χερσόνησος του Σινά, η δυτική όχθη, η ανατολική Ιερουσαλήμ, τα υψώματα του Γκολάν. Σε έναν αστραπιαίο πόλεμο των έξη ημερών.

Η Υπεριορδανία, κυκλοφόρησε το 1948 κάποιες σειρές για την «Παλαιστίνη»

της δυτικής όχθης  και της ανατολικής Ιερουσαλήμ. Όμως στην συνέχεια ενσωμάτωσε στην επικράτειά της τα εδάφη αυτά που έπαψαν να έχουν κάποια πολιτική ιδιαιτερότητα από τα υπόλοιπο βασίλειο.

Όλα αυτά μέχρι το 1967.

Το 1994 μετά από μία σειρά από συμφωνίες το Ισραήλ αποχώρησε από τα εδάφη που κατέλαβε στην Γάζα και στην δυτική όχθη, όχι όμως από την ανατολική Ιερουσαλήμ και τα υψώματα του Γκολάν.

Στα εδάφη που απέδωσε το Ισραήλ ιδρύθηκε μία αυτόνομη περιοχή ονομαζόμενη Ανεξάρτητη Παλαιστινιακή Αρχή η οποία αντί να κυβερνιέται δημοκρατικά άρχισε να καπελώνεται από διάφορες εξτρεμιστικές οργανώσεις όπως η PLO, η Αλ Φατάχ και η Χαμάς. Έτσι λοιπόν φτάσαμε στο σήμερα. Στο 2023.