Από τον Ευαγγέλη Ζάππα στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνας του 1896

  Γράφει ο Δημήτρης Περδίκης

 Ο Ευαγγέλης Ζάππας γεννήθηκε στις 23 Αυγούστου 1800 στο χωριό Λάμποβο του Ζάππα, να μην συγχέεται με το χωριό Λάμποβο του Σταυρού. Από πλούσια οικογένεια, του εμπόρου Βασίλη Ζάππα. Το χωριό Λάμποβο του Ζάππα βρίσκεται ανάμεσα στο Αργυρόκαστρο και στο Τεπελένι, στους λόφους στα ανατολικά, πάνω από το οδικό άξονα.

                             Ο Ευαγγέλης Ζάππας (αριστερά) Ο Κωνσταντίνος Ζάππας (δεξιά)

 Κοντά, σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων υπάρχει ένα ακόμα σημαντικό χωριό, το Χόρμοβο, γενέτειρα άξιων αγωνιστών. Λίγα χιλιόμετρα ακόμα και βρισκόμαστε στο Κεστοράτι, πατρίδα της οικογένειας Ζωγράφου, και λίγα χιλιόμετρα ακόμα βρίσκουμε το Γαρδίκι. Όλη η περιοχή αυτή είναι γενέτειρα αγωνιστών  και ευεργετών. Όπως και όλη η Βόρειος Ήπειρος έχει προσφέρει τα μέγιστα στην μητέρα Ελλάδα και σε όλον τον ελληνισμό.

                                   Ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη στο Κεφαλόβρυσο

Ο Ευαγγέλης Ζάππας (έτσι κατέγραψε τον εαυτό του και έτσι τον κατέγραψε η ιστορία) ήταν και τα δυο, αγωνιστής και ευεργέτης. Φοίτησε στα Ιωάννινα, στην Ζωσιμαία σχολή. Ορκίστηκε Φιλικός, στην συνέχεια τον βρίσκουμε στο αρματολίκι του Μάρκου Μπότσαρη, υπασπιστής του, τον βρίσκουμε σε όλες τις μάχες στο πλάι του. Μετά τον ηρωικό θάνατο του Μάρκου στο Κεφαλόβρυσο συνεχίζει να πολεμάει στο πλάι του αδελφού του, του Κωνσταντίνου Μπότσαρη. Μέχρι το τέλος του αγώνα δίνει το παρόν παντού.

Με το τέλος του αγώνα αρνείται να ζητήσει κρατική  χρηματική αποζημίωση για την συμμετοχή του.

Το 1831, 31 ετών φεύγει για την Βλαχία. Η γνώση του βλάχικου ιδιώματος βοηθάει. Δημιουργεί καλές σχέσεις με τους ντόπιους άρχοντες και με τους ηγούμενους των μοναστηριών. Ενοικιάζει και εκμεταλλεύεται τεράστιες εκτάσεις, ταυτόχρονα γίνεται αγαπητός με τις αγαθοεργίες του, κυρίως σε εκκλησίες και σχολεία.

Στα επόμενα 30 χρόνια αποκτά μία τεράστια περιουσία, η διαχείριση της του αποδίδει κολοσσιαία εισοδήματα.

Το 1856 γράφει στον Βασιλέα Όθωνα προσφέροντας του την χρηματοδότηση για την αναβίωση των αρχαίων ολυμπιακών αγώνων. Των ολυμπιάδων ή των ολυμπίων.

 Στην συνέχεια  έρχεται σε επαφή με τον Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή, υπουργό εξωτερικών της Ελλάδος την εποχή εκείνη. Ο Ραγκαβής αναλαμβάνει να διαχειριστεί το όραμα του Ζάππα

Εδώ θα πρέπει να πούμε πως την εποχή αυτή οι λέξεις άθληση και αθλητισμός είναι πρωτόγνωρες και για πολλές δεκαετίες ακόμα, μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα όλοι φαντάζονται τους αθλητικούς αγώνες σαν μία παράλληλη εκδήλωση με μία έκθεση, αγροτική, βιομηχανική ή ακόμα και διεθνή.

Το ίδιο λοιπόν ήταν και στο σχέδιο του Ζάππα. Ένα λαμπρό κτήριο για την στέγαση σημαντικών εκθέσεων και άλλων εκδηλώσεων και δίπλα ανακαινισμένο το αρχαίο αθηναϊκό στάδιο. Το Ζάππειο και το Καλλιμάρμαρο, ένας χώρος για την αθλητική αναβίωση και την οικονομική ανάπτυξη.

Στις 15 Νοεμβρίου 1859 αρχίζουν στην Αθήνα τα πρώτα Ολύμπια. Ο χώρος διεξαγωγής μία πλατεία! Η τότε ονομαζόμενη πλατεία Λουδοβίκου, δηλαδή η σημερινή πλατεία Κοτζιά! Τα αθλήματα ήσαν: Αγώνες δρόμου, άλματα και ρίψεις. Παρουσιάστηκαν για να αγωνιστούν μόνο 24 αθλητές. Σε μία εποχή που δεν υπήρχε ακόμα κανένας αθλητικός σύλλογος, καμία αθλητική εγκατάσταση, κανένας γυμναστής, Όμως ήταν η πρώτη σπίθα που άναψε την ολυμπιακή φλόγα.

Μετά το 1859 ολυμπιάδες πραγματοποιήθηκαν άλλες τρεις, το 1870, το 1975 και το 1888-1889. Πιο μεγάλες και πιο οργανωμένες κάθε φορά.

Ο Ευαγγέλης Ζάππας πέθανε στις 19 Ιουνίου 1865, σε ηλικία 65 ετών στο Μπροστένι της Βλαχίας όπου και ο τάφος του. Ήδη όμως από πολλών ετών βρισκόταν στο πλάι του ο πρώτος του ξάδελφος, Κωνσταντίνος Ζάππας, ο οποίος κληρονόμησε και συνέχισε τα έργα του Ευαγγέλη, τα επιχειρηματικά, τα φιλανθρωπικά και τα ολυμπιακά.

Ο Κωνσταντίνος Ζάππας γεννήθηκε, όπως ο Ευαγγέλης στο Λάμποβο του Ζάππα το 1813.

Σε ηλικία 20 ετών μετά από πρόσκληση του αδελφού του έφτασε στην Βλαχία όπου παρέμεινε συνεργάτης του Ευαγγέλη. Από την διαθήκη ορίστηκε ως ο διαχειριστής της «Επιτροπής των Ολυμπίων».

Μετά τον θάνατο του εξάδελφου, ο Κωνσταντίνος είχε να αντιμετωπίσει δικαστικά τους σφετεριστές της περιουσίας του Ευαγγέλη, τους ανεψιούς του, Χρήστο και Αποστόλη Ζάππα καθώς και την κυβέρνηση της Ρουμανίας. Όμως το έργο του ήταν μεγάλο. Ίδρυσε το Ζάππειο Παρθεναγωγείο στην Κωνσταντινούπολη και αλλού όπως και πλήθος εκπαιδευτηρίων: Στο Λάμποβο, στο Λέκλι κοντά στο Λάμποβο, στην Δρόβιανη,στο Δέλβινο, στις Φιλιάτες, στην Πρεμετή, στις Φέρες, στην Αδριανούπολη. Χορήγησε υποτροφίες, εξέδωσε επιμορφωτικά βιβλία.

 Το Ζάππειο Μέγαρο στην Αθήνα θεμελιώθηκε το 1874 και μετά από 14 χρόνια εγκαινιάστηκε στις 20 Οκτωβρίου 1888, με ιδιαίτερες τιμές, παρουσία του βασιλέως Γεωργίου Α’ και του πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη, ο οποίος απένειμε στον Κωνσταντίνο Ζάππα τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Σωτήρος.

Εδώ κάπου εμφανίζεται και ο Ιωάννης Φωκιανός ο οποίος συνέβαλε σημαντικά στην υλοποίηση του οράματος των ολυμπίων αλλά και στην άνοδο του αθλητισμού και της αθλητικής ιδέας στην Ελλάδα. Ο Φωκιανός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1845. Σπούδασε στην φυσικομαθηματική σχολή του ΕΚΠΑ. Αργότερα μαθήτευσε στο Δημόσιο Γυμναστήριο και στην συνέχεια το 1868 ανέλαβε την διεύθυνσή του. Το 1878 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του Κεντρικού Γυμναστηρίου, αυτού που υπάρχει μέχρι σήμερα, απέναντι από το Καλλιμάρμαρο και φέρει πλέον το όνομα «Εθνικό Γυμναστήριο Αθηνών ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΩΚΙΑΝΟΣ». Τον επόμενο χρόνο, το 1879 πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτικό συνέδριο στην Αθήνα. Ανάμεσα σε άλλα ασχολήθηκε με το θέμα της εισαγωγής της γυμναστικής στην εκπαίδευση. Το 1880 η γυμναστική έγινε υποχρεωτικό μάθημα στην δημόσια εκπαίδευση.

Το 1882 δημιουργείται Κρατική Σχολή Γυμναστών. Το 1883 ο Φωκιανός εκδίδει το «Εγχειρίδιον Γυμναστικής». Όλα αυτά που γίνονται φέρνουν λίγο -πολύ την σφραγίδα Φωκιανού, ο οποίος ήδη είναι «Επόπτης Κρατικών Γυμναστηρίων».

Το 1888-1889 πραγματοποιείται η τέταρτη ολυμπιάδα στο εν μέρει ανακαινισμένο παναθηναϊκό στάδιο όπου εμφανίζεται μια σημαντική πρόοδος σε αριθμό αθλητών και ενδιαφέροντος από το κοινό στον αθλητισμό. Ο Ζάππας και ο Φωκιανός έχουν κάνει το θαύμα τους.

Το 1892 ο Κωνσταντίνος Ζάππας πεθαίνει στην πόλη Μαντ της Γαλλίας. Όμως ένας άλλος σημαντικός Έλληνας εμφανίζεται στο προσκήνιο.

            Ο Δημήτρης Βικέλας σε γραμματόσημο της Ελλάδας (αριστερά) του Αγίου Μαρίνου (Δεξιά)

Ο Δημήτριος Βικέλας, γεννημένος στην Ερμούπολη στις 15 Φεβρουαρίου 1835, στο νησί της Σύρου, από πλούσια επιχειρηματική οικογένεια, σπούδασε στο University College of London και περνούσε τον χρόνο του ανάμεσα στο Λονδίνο και στο Παρίσι και εκτός από τις οικογενειακές επιχειρηματικές δραστηριότητες ήταν ένας λόγιος, ένας άξιος πεζογράφος, ένας ποιητής. Το σημαντικότερο έργο του υπήρξε το μυθιστόρημα «Λουκής Λάρας». Ήταν πρώτος εξάδελφος, αν αυτό σημαίνει κάτι, του Παύλου Μελά, παρά την σημαντική διαφορά της ηλικίας τους.

Εκείνη την εποχή εμφανίζεται στο προσκήνιο ο Γάλλος Βαρόνος Πιέρ Ντε Κουμπερτέν, γεννημένος στο Παρίσι την 1^η Ιανουαρίου 1863 από μία αριστοκρατική οικογένεια. Είχε ακολουθήσει ακαδημαϊκή καριέρα. Είχε αποφοιτήσει από το Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών στο Παρίσι (Sciences Po), νομική και δημόσιες σχέσεις. Ακόμα είχε πραγματοποιήσει μελέτες παιδαγωγικής και ιστορίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειχνε στην μελέτη της φυσικής αγωγής στην εκπαίδευση. Παρακολουθούσε τα αθλητικά θέματα σε όλη την Ευρώπη. Είχε ταξιδέψει στην Αγγλία για να εξετάσει την εξέλιξη διαφόρων αθλημάτων εκεί. Γνώριζε και τις ολυμπιάδες που πραγματοποιούντο στην Αθήνα. Όμως ποτέ δεν αποδέχθηκε πως εμπνεύστηκε από αυτές. Αντίθετα είχε δηλώσει πως βρισκόμενος στο Sciences Po συνέλαβε την ιδέα των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

Ο Πιέρ Ντε Κουμπερτέν το 1894 συγκαλεί διεθνές αθλητικό συνέδριο στο Παρίσι.

Το οποίο πραγματοποιείται  16 – 24 Ιουνίου του 1894 στην Σορβόννη. Φθάνουν 20

σύνεδροι από 8 χώρες. Από την Ελλάδα προσκαλείται ο Ιωάννης Φωκιανός, ο οποίος όμως επικοινωνεί με τον Δημήτριο Βικέλα, ο οποίος βρισκόταν στο Παρίσι, του δηλώνει πως ο ίδιος αδυνατεί να παραστεί και του ζητάει να παραστεί αντ΄ αυτού εκείνος. Ο Βικέλας δέχεται, γίνεται δεκτός στο συνέδριο.

Ο Πιέρ Ντε Κουμπερτέν στην ομιλία του προτείνει να καθιερωθούν διεθνείς θερινοί ολυμπιακοί αγώνες, μόνο για άνδρες! Προτείνει οι πρώτοι ολυμπιακοί αγώνες να γίνουν στο Παρίσι το 1900, παράλληλα με την Διεθνή Έκθεση Παρισίων που ετοιμάζεται για αυτόν τον χρόνο.

Κάποιος σύνεδρος τον αντικρούει λέγοντας πως έξη χρόνια είναι μεγάλη χρονική περίοδος και υπάρχει κίνδυνος εν τω μεταξύ το εγχείρημα να ατονήσει.

Ο εκπρόσωπος της Αγγλίας ζητάει τον λόγο και δηλώνει πως η Αγγλία μπορεί να αναλάβει την διοργάνωση των αγώνων πολύ πιο σύντομα. Το συνέδριο δείχνει να οδηγείται σε αποτυχία.

Στο σημείο αυτό ο Βικέλας ζητάει από τον Πιέρ Ντε Κουμπερτέν να μιλήσουν ιδιαιτέρως.

Δεν είναι γνωστό τι ειπώθηκε στην συνομιλία αυτή, όμως όταν επανήλθε ο Πιέρ Ντε Κουμπερτέν στην αίθουσα δήλωσε πως προτείνει πρώτη οργανώτρια χώρα να είναι η Ελλάδα, οι αγώνες να γίνουν στην Αθήνα σε δυο χρόνια, το 1896, ακόμα προτείνει η δεύτεροι Ολυμπιακοί να γίνουν στο Παρίσι το 1900 και πρώτος πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής που δημιουργείται να είναι ο Δημήτριος Βικέλας. Η πρόταση έγινε δεκτή και έτσι καθιερώθηκαν οι σύγχρονοι ολυμπιακοί αγώνες με τους πρώτους στην Αθήνα.

Στην Ελλάδα έγινε μια τεράστια προσπάθεια, βρέθηκαν και άλλοι ευεργέτες, Ο Γεώργιος Αβέρωφ διέθεσε ένα τεράστιο ποσό. Όμως στις 25 Μαρτίου 1896 (Ιουλιανό), 6 Απριλίου (Γρηγοριανό) που έγινε η τελετή έναρξης στο Παναθηναϊκό Στάδιο ε Ελλάδα ήταν έτοιμη και διοργάνωσε άψογους ολυμπιακούς αγώνες.

Στα χρυσά μετάλλια η Ελλάδα ήλθε δεύτερη, ένα μετάλλιο λιγότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ στο σύνολο των μεταλλίων η Ελλάδα ήταν πρώτη.

ΧΡΥΣΑ ΜΕΤΑΛΛΙΑ 1^η  Ηνωμένες Πολιτείες (11)   2^η  Ελλάς (10)    3^η  Γερμανία (6) 

4^η  Γαλλία (5)  5^η  Μεγ.Βρετανία (2)  6^η  Ουγγαρία (2)  7^η  Αυστρία (2)    8^η  Αυστραλία (2) 

9^η  Δανία (1)   10^η . Ελβετία (1)

 

ΣΥΝΟΛΟ ΜΕΤΑΛΛΙΩΝ

1^η ΕΛΛΑΣ (47)   2^η Ηνωμ.Πολιτείες (20) 3^η Γερμανία (13)  4^η Γαλλία (11)  5^η Μεγ.Βρετανία (7)

6^η Ουγγαρία (6)  7^η Δανία (6)   8^η Αυστρία (5)  9^η Ελβετία (2)  10^η Αυστραλία (2)

 

Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία το 1896 κυκλοφόρησαν μία σειρά 12 αναμνηστικών γραμματοσήμων για τους ολυμπιακούς αγώνες, με αξίες. 1,2,5,10,20,25,40,60 λεπτών και 1,2,5,10 δραχμών. Συνολική ονομαστική αξία 19.63 δραχμές Ποσό πολύ μεγάλο

Ένα ελληνικό χρυσό 20δραχμο ήταν ίσο σε βάρος και αξία με έναγΓαλλικό χρυσό 20φραγκο.

Αντιστοιχούσε  με το 1/3 των μηνιαίων κατώτερων αποδοχών στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. 

Την έκδοση πρότειναν εκ μέρους του Συλλόγου Γραμματοσημοφίλων Αθηνών, οι αδελφοί Δημήτριος και Ιωάννης Σακόρραφος με επιστολή που έστειλαν προς τον διάδοχο Κωνσταντίνο και επικεφαλής της επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων.

Τις παραστάσεις, όλες από την αρχαιότητα, υπέδειξε ο καθηγητής Ιωάννης Σβορώνος, τα σχέδια πραγματοποίησε ο Ελβετός Γκιγιερόν, τις μήτρες χάραξε ο Γάλλος Ε. Μουσόν και η εκτύπωση έγινε στο Εθνικό Γαλλικό Τυπογραφείο.   

 

    

 

 

Share on Google Plus

About Stamps Philatelic

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.