Οι λευκοί βασιλιάδες του Σαράγουακ

    Υπήρξαν κάποιοι εραστές της περιπέτειας ή πιο απλά τυχοδιώκτες που έγραψαν ιστορία ή αν προτιμάτε, τους έγραψε η ιστορία. Ένας τέτοιος άνθρωπος ήταν ο Τζέημς Μπρούκ. Γεννήθηκε κοντά στην Καλκούτα, στις Βρετανικές Ινδίες το 1803 από Βρετανούς γονείς. Μετά από μια σύντομη φοίτηση σε αγγλικό σχολείο κατετάγη στον στρατό και πολέμησε κατά των Βιρμανών όπου τραυματίστηκε σοβαρά. Όταν θεραπεύτηκε άφησε τον στρατό και αγοράζοντας μια σκούνα 142 τόνων, το «Ρόγιαλιστ», σάλπαρε για το μαλαϊκό αρχιπέλαγος πότε κάνοντας εμπόριο, πότε κυνηγώντας πειρατές ή οτιδήποτε άλλο του τύχαινε στην ρώτα. Το 1838 φτάνει στο λιμάνι Κουτσίν, στο Σαράγουακ, που τότε ήταν τμήμα του σουλτανάτου του Μπρουνεϊ. Βρίσκει τον τόπο σε εξέγερση και τον σουλτάνο να αντιμετωπίζει την εκθρονίσει.

Ο λόγος ήταν  η πειρατεία που δεν μπορούσε να ελεγχθεί. Ο Μπρούκ βοήθησε τις σουλτανικές δυνάμεις στην καταστολή της εξέγερσης και στην συνέχεια μπόρεσε να καταπολεμήσει την πειρατεία. Ο σουλτάνος γεμάτος ευγνωμοσύνη τον διορίζει κυβερνήτη του Σαράγουακ. Όμως κάποιοι τοπικοί «ευγενείς» είχαν συμφέροντα και διασύνδεση με την πειρατεία. Έτσι αποφασίζουν να δολοφονήσουν τον σουλτάνο. Το παλικάρι, ο Μπρούκ δεν αφήνει τον σουλτάνο αβοήθητο, με την βοήθεια μιας μονάδας του βρετανικού αποικιακού στρατού σώζει τον σουλτάνο και βάζει τάξη στο Μπρουνεϊ. Ο σουλτάνος Ομάρ Αλί Σαϊφουντιέν τον ανταμείβει γενναιόδωρα. Του παραχωρεί το Σαράγουακ και έτσι ο Τζέημς Μπρούκ στέφεται «ράτζα» (βασιλιάς) του Σαράγουακ. Όμως και το βρετανικό στέμμα θέλει το κάτι τις του για την βοήθεια που πρόσφερε, και έτσι μετά από εισήγηση του Μπρούκ προς τον σουλτάνο, πως έχει κάθε συμφέρον να έχει κοντά του τον φίλο βρετανικό στρατό, ο σουλτάνος παραχωρεί την νήσο Λαμπουάν στην Βρετανία, ο δε Τζέημς Μπρούκ επισκέπτεται το Λονδίνο όπου του απονέμονται ένα σωρό τιμές. Ονομάζεται ιππότης - διοικητής του τάγματος του Μπαθ και γενικός πρόξενος στο Βόρνεο. Με την λεξούλα Σερ μπροστά από το όνομά του, ο Σερ Τζέημς πλέον επιστρέφει στο βασίλειό του. Με διάφορες συμφωνίες, λόγους και αιτίες μεγαλώνει συνεχώς την επικράτειά του προς πάσα κατεύθυνση. Όμως κυβερνάει με δικαιοσύνη, δημιουργεί ένα συμβούλιο με τους φύλαρχους των διαφόρων φυλών. Καταπολεμάει την πειρατεία, το δουλεμπόριο, τους κυνηγούς κεφαλών, πραγματοποιεί μεταρρυθμίσεις στην διοίκηση, δημιουργεί νομικό κώδικα, πρόνοια και περίθαλψη, καταπολεμάει την εκμετάλλευση και έρχεται σε σύγκρουση με συμφέροντα που τον πολεμούν επίσης και προσπαθούν να υποκινήσουν εξεγέρσεις. Πεθαίνει το 1868 μετά από τρεις καρδιακές προσβολές σε ηλικία 65 ετών. 

Τον διαδέχεται ο ανεψιός του Σερ Τσαρλς Τζόνσον Μπρούκ (1868-1917). 

Η δυναστεία ολοκληρώνεται με την άνοδο στον θρόνο του Σερ Τσαρλς Βύνερ Μπρούκ (1917-1946). Το 1941 ο ιαπωνικός στρατός φτάνει στο Σαράγουακ και η οικογένεια των Μπρούκ φεύγει για την Αυστραλία. Το Σαράγουακ απελευθερώνεται από αυστραλιανές δυνάμεις το 1945, όμως οι Μπρούκ δεν θα επιστρέψουν. 

Το 1946 παραιτούνται υπέρ του βρετανικού στέμματος και έτσι το Σαράγουακ γίνεται αποικία του στέμματος (Crown Colony). H Μεγάλη Βρετανία παραχώρησε το 1963 το Σαράγουακ στην Μαλαισία. Από τότε αποτέλεσε κρατίδιο της μαλαισιανής ομοσπονδίας.

Δημήτρης Περδίκης