Ίφνι και Κάμπο Χούμπι

Γράφει ο Δημήτρης Περδίκης

Το ‘Ιφνι βρίσκεται στις ακτές του Ατλαντικού, απέναντι στα Κανάρια νησιά. Για πρώτη φορά καταλήφθηκε από τους Ισπανούς το 1476, όταν εκστράτευσαν εναντίον των Βερβερίνων για να αντιμετωπίσουν τις επιδρομές τους. Έκτισαν και ένα εντυπωσιακό κάστρο. Αργότερα όμως εγκατέλειψαν την περιοχή. Την ξαναθυμήθηκαν όμως το 1859 όταν αποβίβασαν δυνάμεις και μετά από έναν σύντομο πόλεμο την απέσπασαν από το σουλτανάτο του Μαρόκου με την συνθήκη που υπεγράφη στις 26 Απριλίου 1860. Ο θύλακας του Ίφνι που είχε καταληφθεί έγινε ισπανική αποικία με έκταση 1502 τχ. με πρωτεύουσα την ομώνυμη πόλη (στα αραβικά: Σίντι Ίφνι). Κύρια οικονομική δραστηριότητα ήταν η αλιεία.

Αργότερα, το 1912 με την συνθήκη της Φεζ το Μαρόκο έγινε γαλλικό προτεκτοράτο, ουσιαστικά γαλλική κτήση, εκτός από τις περιοχές που ανήκαν στην Ισπανία και την Ταγγέρη που είχε ειδικό καθεστώς διεθνούς κυριαρχίας.

Στις 2 Μαρτίου 1956 το Μαρόκο έγινε ανεξάρτητο βασίλειο.

Μετά από έναν χρόνο άρχισε να αναδεικνύεται το αίτημα της επιστροφής του Ίφνι στο Μαρόκο. Στην αρχή το ζήτημα δεν είχε κυβερνητική κάλυψη. Όμως με κάλεσμα απελευθερωτικών οργανώσεων άρχισαν να κατευθύνονται προς το Ίφνι οπλισμένα τμήματα από διάφορες φυλές και φύλαρχους. Οπλισμένοι καμηλιέρηδες. Ιππικό με υπέροχα στολισμένα αραβικά άλογα. Πεζοί, σημαιοφόροι και χίλιοι δυο άλλοι κύκλωσαν την μικρή ισπανική αποικία. Αλαλάζοντας και φωνάζοντας το όνομα του Αλλάχ του παμμέγιστου επιτέθηκαν. Η Ισπανική φρουρά της αποικίας βρέθηκε σε δύσκολη θέση. Οι Μαροκινοί προχωρούσαν και καταλάμβαναν χωριά και εδάφη της αποικίας.

Ο Φράνκο διέταξε να αποσταλούν αμέσως δυο μονάδες της Ισπανικής Λεγεώνας. Τότε και η μαροκινή κυβέρνηση έσπευσε να στείλει κυβερνητικά στρατεύματα. Η κατάσταση συνεχώς χειροτέρευε για  τους Ισπανούς. Ο Φράνκο ζήτησε τότε βοήθεια από την Γαλλία και έτσι φτάνει η Λεγεώνα των Ξένων η οποία αμέσως έκανε την διαφορά και σταμάτησε την προέλαση των Μαροκινών. Όμως οι εβδομάδες περνούσαν και τελική νίκη δεν διαφαινόταν. Στα τέλη του 1957 άρχισαν αεροπορικοί βομβαρδισμοί με βαριά βομβαρδιστικά της Ισπανικής Αεροπορίας. Οι βόμβες διέλυσαν την συνοχή των πολιορκητών και τους έτρεψαν σε φυγή.

Η Ισπανία τελικά επέστρεψε το Ίφνι στο Μαρόκο στις 30 Ιουνίου 1969. Την ημερομηνία αυτή είχε πληθυσμό 52.000 κατοίκους, σήμερα ο πληθυσμός είναι 20.000.

Το Ίφνι κυκλοφόρησε για πρώτη φορά ιδιαίτερα γραμματόσημα ως ισπανική αποικία το 1940. Οι πρώτες εκδόσεις ήσαν επισημάνσεις σε ισπανικά γραμματόσημα. Η τελευταία σειρά κυκλοφόρησε το 1968. Σε αυτό το χρονικό διάστημα 28 ετών εκδόθηκαν 275 γραμματόσημα.

Όταν το 1912 το Σουλτανάτο του Μαρόκου έγινε γαλλικό προτεκτοράτο, οι Ισπανοί πραγματοποίησαν συνομιλίες με την Γαλλία για τα νότια σύνορα του Μαρόκου. Οι Ισπανοί πρότειναν στους Γάλλους να δημιουργήσουν στο Κάμπο Χούμπι, μία ζώνη ασφαλείας (buffer zone) στα νότια του γαλλικού προτεκτοράτου ώστε αυτό να μην κινδυνεύει από τις επιθέσεις των φυλών της ερήμου. Αλήθεια πόσο μοιάζει η περίπτωση αυτή με το τωρινό αίτημα της Τουρκίας να δημιουργήσει μία ζώνη ασφαλείας στα σύνορά της με την Συρία, για να μην κινδυνεύει από της επιθέσεις των «τρομοκρατών». Αρπάζοντας έτσι συριακά εδάφη και ενσωματώνοντας τα σε βάθος χρόνου.

Οι Γάλλοι δέχθηκαν την ισπανική πρόταση. 

Έτσι ισπανική δύναμη με επικεφαλής τον  Φραντσίσκο Μπενς καταλαμβάνει την περιοχή του Κάμπο Χούμπι στο όνομα της Ισπανίας στις 29 Ιουλίου 1916. Κατασκευάζεται μία πόλη για πρωτεύουσα η οποία φέρει το όνομα του κατακτητή: Βίλλα Μπενς (σήμερα: Ταρφάγια). Δημιουργείται και ένα αεροδρόμιο με σχετικές εγκαταστάσεις για τον ανεφοδιασμό αεροπλάνων. Η περιοχή της ζώνης ή της ισπανικής κτήσης Κάμπο Χούμπι είχε έκταση 33.000 τχ και πληθυσμό 9836 κατοίκους. Ουσιαστικά μία σχεδόν έρημη χώρα. Μετά τον πόλεμο του Ίφνι το 1957 η ισπανική κυβέρνηση δέχθηκε και παρέδωσε το Κάμπο Χούμπι στο βασίλειο του Μαρόκου το 1958.

Το Κάμπο Χούμπι από την δημιουργία του το 1916 κυκλοφορούσε ιδιαίτερα γραμματόσημα με επισημάνσεις πάνω σε γραμματόσημα Ισπανίας, Ισπανικού Μαρόκου και Ρίο Ντε Όρο. Συνολικά κυκλοφόρησαν 180 γραμματόσημα.

Νότια του Κάμπο Χούμπι και μέχρι τα σύνορα με την Μαυριτανία προς τα ΝΔ υπήρχε η ισπανική αποικία του Ρίο ντε Όρο (το ποτάμι του χρυσού) το οποίο το 1924 μετονομάστηκε σε Ισπανική Σαχάρα με πρωτεύουσα το Αϊούν αφού προσάρτησε την περιοχή Σαγκουίγια Ελ Χάμρα.

Από την Ισπανική Σαχάρα απεχώρησαν οι Ισπανοί το 1976 με το τέλος του καθεστώτος Φράνκο.

Νομίζω πως είναι φανερό πως το γραμματόσημο εκτός από ταχυδρομικό τέλος  

και συλλεκτικό αντικείμενο, είναι εργαλείο εξωτερικής πολιτικής και ακόμα άριστο εποπτικό μέσο όχι μόνο γεωγραφίας αλλά και πολιτικής ιστορίας και γεωπολιτικής, και πολλών άλλων.